Ξενομπασάρης

Το όνομα του το οφείλει στη μαντινάδα που τραγουδιέται πάντα πρώτη κατά τη διάρκεια του χορού:

«Ξενομπασαριακάκι μου ξενομπασάρικο μου
Σγουρό βασιλικάκι μου και να σουνε δικό μου»

Η μελωδία του είναι χαριτωμένη, ανάλαφρη και προκαλεί τους μερακλήδες να χορέψουν.

Παλαιότερα τον χόρευαν και τον τραγουδούσαν σε κάθε γλέντι ιδιαίτερα στα ορεινά χωριά της Ιεράπετρας και στο κάτω Μεραμπέλλο (όπου τον λένε "Μάνα").

Ήταν πασίγνωστος μέχρι και τη δεκαετία του 60. Είναι στρωτός και αργός χορός που μοιάζει με το Σιγανό που χορεύουν σήμερα. Είναι χρήσιμο εδώ να αναφέρουμε ότι τα παλιά χρόνια στην Ιεράπετρα δε γνώριζαν το Σιγανό. Αυτός ήρθε τα τελευταία χρόνια από την κεντρική Κρήτη, όπως λένε οι παλαιότεροι. Μπορούμε να πούμε με επιφύλαξη πως ο Ξενομπασάρης είναι μια παλιά τοπική μορφή του σιγανού χορού. Βέβαια όσοι έζησαν τη χρήση και των δύο αυτών χορών, έχουν όλοι τους την άποψη ότι άλλος ο ένας χορός και άλλος ο άλλος

Κώστας Μουντάκης - Νικόλας Αλεφαντινός: Μια Ιστορία σαν Παραμύθι!

To παρακάτω συμβάν δημοσίευσε ο ίδιος ο Νικόλας Αλεφαντινός στην προσωπική του σελίδα στο Facebook και σας το παραθέτουμε αυτούσιο!

- Νικόλα μου καλησπέρα, Μουντάκης...
- Καλησπέρα Κώστα...
- Κάνε μου τη χάρη να πάμε μαζί κάπου το απόγευμα...
- Που θα πάμε;
- Να πειράξουμε... ένα φίλο...
- Εντάξει Κώστα...
- Κράτα και το λαγούτο...
- Θα το κρατώ...
- Συναντηθήκαμε λοιπόν στην οδό Ερμού, στην Καπνικαρέα, ανεβήκαμε στον δεύτερο όροφο αν θυμάμαι καλά... και τότε κατάλαβα ότι ήταν στούντιο...!
- Κώστα τι κάνουμε εδώ; άλλα μου είπες...
- Ε δεν ήθελα να σε αγχώσω...
- Ναι μα έπρεπε να βρούμε κι άλλους μουσικούς ...
- Δε θέμενε άλλους... φτάνομε οι δυο μας...!

Τα αποτελέσματα αυτής της συνάντησης δείτε τα παρακάτω:

Συντελεστές Εκπομπής σε "Ηχο Ελεύθερο".

Μια εκπομπή του: ΓΙΩΡΓΟΥ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Αφήγηση:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Φωτογραφία:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΘΑΝΑΣΗΣ

Ήχος:
ΤΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Μοντάζ:
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΑΧΛΑ

Οργάνωση παραγωγής:
ΜΑΚΗΣ ΒΛΑΧΟΣ

Σκηνοθεσία:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΣΠΙΡΗΣ

Βοηθοί οπερατέρ:
ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΛΜΑΣ

Επιμέλεια παραγωγής:
ΝΤΙΝΟΣ ΣΥΡΕΓΓΕΛΑΣ

Μουσική τίτλων:
ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Μιξάζ:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΙΡΗΣ

Εργαστήρια ήχου:
ERA

Κοπή αρνητικού:
ΝΙΚΟΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ

Εργαστήρια εικόνας:
ΑΝ ΜΑΡ ΦΙΛΜ

Φωτοστοιχειοθεσία:
ΟΣΤΡΑΚΟ

Μουσικοί:
ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΝΤΑΚΗΣ (ΚΡΗΤΙΚΗ ΛΥΡΑ)
ΝΙΚΟΣ ΑΛΕΦΑΝΤΙΝΟΣ (ΛΑΟΥΤΟ)

Πηγή: http://kritikiparadosi.gr/Page.aspx?pageID=164&lang=gr

Νικόλαος Μανιαδάκης (Μανιάς) - To αηδόνι της Κρήτης!

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ (ΜΑΝΙΑΣ)

(1931 - 2012)

Ο Νίκος Μανιαδάκης (Μανιάς), ο "Άρχοντας της Κρητικής μουσικής" - το "Αηδόνι της Κρήτης", γεννήθηκε το 1931 στην Επισκοπή Ρεθύμνου. Τελευταίο παιδί μιας επταμελούς οικογένειας με μουσική παράδοση, παίρνει στα 16 του χρόνια το 1947, δώρο από έναν θείο του μια λύρα που όμως εγκατέλειψε γρήγορα για χάρη του λαγούτου, όπου υπηρέτησε ευλαβικά για πάνω από 60 χρόνια. Από το 1958 δηλαδή σε ηλικία 27 ετών μέχρι και το τέλος της ζωής του (στις 25/5/2012) ζούσε στο αγαπημένο του Ρέθυμνο, με τη σύζυγο του, τα παιδιά και τα εγγόνια του.

(Στην Αμερική Μανώλης Λαρεντζάκης - Γιώργος Καλομοίρης - Νίκος Μανιάς)

Με πρότυπο του, τον Γιάννη Μαρκογιαννάκη (Μαρκογιάννη) και με την κληρονομιά του περιβόητου συντοπίτη του θρυλικού λαγουτιέρη - τραγουδιστή Σταύρου Ψυλλάκη (Ψύλλου) (που υπήρξε ο πρώτος καταγεγραμμένος Ρεθεμνιώτης λαγουτιέρης του 20ου αιώνα), ο Νίκος Μανιάς ξεκίνησε την καριέρα του βάζοντας αρκετά ψηλά τον πύχη. Την πρώτη του δημόσια εμφάνιση κάνει το 1947, σε ηλικία 16 ετών σε έναν γάμο δίπλα στον συγχωριανό του λυράρη, Κυριάκο Μαυράκη.

Λύρα ή βιολί; Όχι εδώ…

Ένα υπέροχο άρθρο από το http://blog.mantinades.gr/

Mακριά από μας τέτοια διλήματα. Το site αυτό (http://www.cretan-music.gr) φτιάχτηκε το 1998 (11 χρόνια κιόλας, ε;) με σκοπό επιτέλους να συγκεντρωθεί υλικό για την Κρητική λαική μουσική.

Μια πρώτη καταγραφή που είναι αλήθεια ότι έπρεπε να ‘χει ξεκινήσει πολύ πολύ νωρίτερα και από τους αρμόδιους (κράτος). Αλλά ως γνωστόν το Ελληνικό κράτος επιβραβεύει μόνο πανηγυράκια τύπου Eurovision με εκατομμύρια ευρώ μέσω της ΕΡΤ, ενώ χρήματα για έρευνα του λαικού πολιτισμού μας δυστυχώς δεν περισσεύουν! Ακόμα και όταν αυτό γίνεται, τότε συμβαίνουν άλλα απίθανα από τους βολεμένους δημόσιους λειτουργούς μας. Χαρακτηριστική η περίπτωση του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο που γύρω στο 1980 με τη βοήθεια του αείμνηστου λυράρη Κωστή Μουντάκη, συγκεντρώθηκαν μουσικοί υπέργηροι και μη, και ηχογράφησαν δεκάδες μελωδίες, σκοπούς, χορούς και τραγούδια που κινδύνευαν να χαθούν. Σήμερα μαζί με τους γέρους μουσικούς έχουν χαθεί και οι ηχογραφήσεις τους! Γιατί; Μα ρωτήστε το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Λες και οι ηχογραφήσεις είναι κτήμα δικό του και όχι του Ελληνικού λαού και τις κρατάει καταχωνιασμένες στα αρχεία του…


αυτό δε θα θέλατε να το απολαύσετε και σε ήχο;

Η σελίδα αυτή δεν χαρίζεται σε κανέναν. Καταγράφει ότι μπορεί και το δημοσιεύει. Αν κάτι ενοχλεί το αναφέρει. Έτσι όπως οι “εκμοντερνιστές” λέει (τρομάρα τους…) εξελίσουν τη μουσική μας με ντραμς, αρμόνια, συνθεσάιζερ και “γεμάτες ορχήστρες” με απώτερο σκοπό φυσικά να …γεμίσουν την τσεπάρα τους, έτσι υπάρχουν και οι αντίστοιχοι “παραδοσιολόγοι”, “χορολόγοι”, “ριζιτολόγοι” και λοιποί “γυρολόγοι” οι οποίοι επίσης είτε ασχολούνται με την τσεπάρα τους, είτε με την προβολή τους και μόνο! Και αυτούς τους ξεμπροστιάζουμε όποτε και όταν μπορούμε.

Γιατί όλα τα παραπάνω; Γιατί πολλές φορές κατηγορούμαστε άδικα για τα γραπτά μας και φυσικά δεν έχουμε τίποτα εναντίον των μουσικών οργάνων που προσφέρουν ή μπορούν να προσφέρουν στη λαική μουσική της Κρήτης. Και η λύρα και το βιολί συνυπάρχουν τώρα και αιώνες. Και το μαντολίνο και το λαούτο και το μπουλγαρί, αλλά και το χαμιόλι και η ασκομαντούρα και το λασιθιώτικο νταουλάκι, η μαντόλα, η κιθάρα, η νονούρα και άλλα αυτοσχέδια μουσικά όργανα υπήρχαν και θα υπάρχουν ταυτόχρονα στη μουσική του νησιού μας. Τα υπόλοιπα είναι θέμα γούστου και προτιμήσεων, έτσι;

Κλείνοντας αυτό το σύντομο κείμενο μας με 2-3 σκέψεις μας σχετικά με τη μουσική μας, αντί άλλου επιλόγου παραθέτουμε δύο βίντεο με βιολί και λυράρηδες και άλλα, από μία τηλεοπτική εκπομπή στο Κύδων TV γύρω στα 1994. Δε σας λέμε τίποτα άλλο. Απολαύστε τα και δείτε πως αντιμετώπιζαν το θέμα κάποιοι “παλαιοί”.

Συνέντευξη Μιχάλη Αλεφαντινού

Συνέντευξη στον Γρηγόρη Ιωαν. Αλυσσανδράκη

1. Ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα εξελίσσονται. Ποια η γνώμη σας για την εξέλιξη της Κρητικής Μουσικής;

Δεν ξέρω τι εννοείς με τον όρο εξέλιξη γιατί υπάρχει αλλά μόνο στην τεχνολογία. Στην μουσική στο τόπο μας γενικά πανελλαδικά υπάρχει εξέλιξη, αλλά τείνει προς την εξευτέλιση, πλην μερικών εξαιρέσεων. Θα ήθελα να γράφονται καινούρια τραγούδια, με καλό στίχο, καλή μουσική, καλή ενορχήστρωση, καλό παίξιμο, καλή ερμηνεία, με ευαισθησία και αισθητική. Δυστυχώς αυτά υπάρχουν αλλά είναι πολύ λίγα.

2. Κατάγεστε από ένα μερακλίδικο χωριό τον Άγιο Μάμα Μυλοποτάμου Ρεθύμνης. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για παλιούς χορευτές, μουσικούς και τραγουδιστές του χωριού σας αλλά και της ευρύτερης περιοχής που θυμάστε ή σας έχουν διηγηθεί για αυτούς μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι;


Πραγματικά ο Άγιος Μάμας είναι μερακλίδικο χωριό. Ειδικά πιο παλιά ήταν ακόμα καλύτερα τα πράγματα .Τραγουδούσαν και χόρευαν σχεδόν όλοι οι χωριανοί. Ξεχωριστοί τραγουδιστάδες (ο συχωρεμένος ο Χατζόκωστας, ο Λαγουδογιώργης, η Ρουσσάκη η Γαριφαλιά) που ζουν ακόμη στο χωριό και άλλοι που δε θυμάμαι αυτή την στιγμή, με ξεχωριστή ευαισθησία και μεράκι. Από παλιούς λυράρηδες τους συχωρεμένους και συγγενής μου, Ζαχαρία Αλεφαντινό, Νίκο Βασσάλο ή Κοκόλαρη, τους Μπιράκιδες δυο σπουδαίους καλλιτέχνες τους οποίους εγώ δεν έφταξα να παίζουν αλλά δε θα ξεχάσω τα λόγια του Μουντάκη που μου ’λεγε: (άμα άκουγες το Μπιράκη να παίζει μαλεβιζιώτη θα τρελαινόσουν). Έφταξα και άκουσα το Σαμπανάκη το Ματθαίο στο λαγούτο, το Σαρρή το Γιώργη ή Μπατζολογιώργη που ήταν και συνεργάτης του πατέρα μου .Θυμούμαι παρέες στο χωριό με το πατέρα μου να παίζει να τραγουδούν όλοι να γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού κι εμάνα από το σπίτι μου, μου φαινόταν σαν να άκουγα θεϊκή μουσική.

3. Έχετε γράψει και εκδώσει δυο υπέροχες ζωντανές ηχογραφήσεις προσεγμένες σε όλους τους τομείς. Ποια η γνώμη σας για την σωρεία ζωντανών ηχογραφήσεων από τους περισσότερους πλέον καλλιτέχνες; Οι χαμηλού επιπέδου στίχοι, τα φάλτσα στο παίξιμο και άλλα πολλά παράξενα που συμβαίνουν στις περισσότερες από αυτές τις ηχογραφήσεις κατά πόσο σας προβληματίζουν και τι έχετε να δηλώσετε;


Δεν ξέρω αν είναι υπέροχες αλλά σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Μπορώ να σου πω όμως ότι είναι πραγματικά ζωντανές ηχογραφήσεις γραμμένες στο κέντρο λύρα στο Ηράκλειο. Όσο για τη σωρεία ζωντανών ηχογραφήσεων οι περισσότερες είναι γραμμένες σε στούντιο και δυστυχώς με κακούς σκηνοθέτες. Για τα υπόλοιπα που λες (φάλτσα, στίχους, παίξιμο και τα άλλα παράξενα) είναι κατάλοιπα κακής μουσικής παιδείας αλλά και γενικά παιδείας από καλλιτέχνες αλλά και από ακροατές που τα ακούνε. Εμένα προσωπικά με στενοχωρούν για να μη πω τίποτα χειρότερο.

4. Η ανεπανάληπτη ζυγιά Μιχάλης και Νίκος Αλεφαντινός γύρισε σελίδα στην ιστορία της Κρητικής Μουσικής Παράδοσης προσφέροντας μοναδικά γλέντια και αξεπέραστες συνθέσεις. Θέλω δυο λόγια για τον αδερφό σας και την συνεργασία που είχατε. Μιας και είμαι φανατικός θαυμαστής και των δυο σας θα ήθελα να ήξερα αν υπάρχει έστω και μισή περίπτωση να σας ξανά δούμε να παίζετε μαζί. Η νεολαία χρειάζεται τέτοιες εικόνες…Πιστέψτε με!

Συνέντευξη Μιχάλη Αλεφαντινού στο lira.gr

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρακάτω συνέντευξη είναι μερικών ετών αλλά την δημοσιεύω καθώς πιστεύω ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στην Κρητική Μουσική και τα λόγια του Μιχάλη Αλεφαντινού παραμένουν επίκαιρα. 


«Θα προτιμούσα τα νέα παιδιά να μην ασχολούνται καθόλου, παρά μόνο να ακούν. Υπάρχουν και νέα παιδιά που είναι αξιοπρεπέστατα και δουλεύουν και ψάχνονται. Τους άλλους τους ενδιαφέρει να γίνουν «φίρμες». Εγώ είμαι 30 χρόνια στη δουλειά και ποτέ δεν ένιωσα «φίρμα»».

- Αρχικά να ρωτήσω αυτό που ρωτάμε όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες συνήθώς, εάν δηλαδή θεωρείτε ότι η μουσική μας πηγαίνει καλά…

- Μπορώ να πω ότι πάει καλά γιατί υπάρχει συμμετοχή από τη νεολαία και ακούει και κόσμος πολύς...Τώρα κατά πόσο πάει καλά μουσικά…τι να σου πω;

- Μου δίνετε τώρα έναυσμα για μια ερώτηση που είχα ούτως ή άλλως σκοπό να κάνω... Κάθε μέρα κυκλοφορούν πληθώρα από κρητικά cd. Θα ήθελα να μου πείτε εάν ανάμεσα σ’ αυτά διακρίνετε και κάποια «σκουπίδια»... Και αν ναι, γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό;

- Αναφέρομαι συχνά σ’ αυτό και θεωρώ ότι τα περισσότερα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν πρέπει να κυκλοφορούν αλλά ούτε καν να ακούγονται. Ειδικά ορισμένα είναι επιεικώς απαράδεκτα.

- Μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτό πιστεύετε;

- Πολύ δύσκολα. Εγώ όταν ήμουν πρόεδρος στο Σύλλογο Κρητών Καλλιτεχνών είχα προσπαθήσει να κάνουμε κάτι αλλά…δύσκολα. Το ιδανικό θα ήταν ο Σύλλογος να κάνει κάποιες ενέργειες, να μιλήσει με τις δισκογραφικές εταιρίες και τουλάχιστον ότι είναι καλό να κυκλοφορεί με τη «σφραγίδα» του Συλλόγου. Να ξέρει δηλαδή ο κόσμος ότι «αυτόν τον έχει εγκρίνει ο Σύλλογος».

- Μια και αναφέρεστε στο Σύλλογο, να σας πω ότι ακούγονται πολλά παράπονα από τον κόσμο, όπως το ότι ο Σύλλογος δεν κάνει αυτά που θα έπρεπε να κάνει για την προώθηση της μουσικής μας.

- Δεν θέλω να αναφερθώ επί τούτου επειδή ήμουν παλαιότερα πρόεδρος και μπορεί να παρεξηγηθώ... Απλά πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια θα ‘πρεπε να έχει πιο πολλές δραστηριότητες.

- Νομίζετε ότι το Κρητικό τραγούδι θα αντέξει στο πέρασμα του χρόνου;

- Αυτό εξαρτάται και από εμάς και από τον κόσμο. Η παγκοσμιοποίηση, που λένε, είναι καταστροφική για τον τόπο μας. Εμείς σαν λαός έχουμε κάποια χαρακτηριστικά και κάποιες αντιστάσεις. Αν αυτές καμφθούν νομίζω ότι θα έχουμε πρόβλημα.

- Συμφωνείτε στο ότι η Κρητική παράδοση είναι η μόνη ενεργή παράδοση στην Ελλάδα;

- Ναι... τουλάχιστον έτσι δείχνει... Εμείς σαν λαός έχουμε τα καλά μας έχουμε και τα κακά μας. Ανάμεσα στα καλά είναι ότι είμαστε πιο ερωτικοί, πιο επιθετικοί και γενικά συνδυάζουμε πολλά στοιχεία μαζί, τα οποία τα βγάζουμε μέσω της μουσικής. Το κακό ξέρεις ποιο είναι; Ότι εάν παρακολουθήσεις τώρα τα μεγάλα κανάλια της Αθήνας, δεν δείχνει ποτέ κάτι ποιοτικό Κρητικό. Παρουσιάζουν την Κρήτη τελείως λανθασμένα. Στα σήριαλ που προβάλλονται από παλιά και αναφέρονται στην Κρήτη, θεωρώ ότι μας κοροϊδεύουν. Ένας λόγος που δεν παρουσιάζομαι σε μεγάλες εκπομπές στην Αθήνα είναι ότι εάν πήγαινα θα ήθελα να πάω αξιοπρεπέστατα. Έτσι δεν πάω. Εγώ θα ‘θελα να κυκλοφορήσει κάποιο σήριαλ ποιοτικό και να είναι επενδυμένο με Κρητική μουσική.

- Η κρητική μουσική νομίζετε ότι μπορεί να συνδυαστεί με άλλα είδη μουσικής;

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ

Μαντινάδα λέγεται το δίστιχο που εκφράζει κάποιο μήνυμα, μαντάτο, κάτι ως ο χρησμός, διαφορετικά έχουμε απλώς δίστιχο. Η αιτία άλλωστε και για την οποία αφενός όταν ειπωθεί μια μαντινάδα, οι άλλοι προσπαθούν να μαντεύσουν σε ποιο απευθύνεται ή τι μήνυμα περικλείει και αφετέρου άλλο μαντιναδολόγος (αυτός που γράφει μαντινάδες) και άλλο ριμαδόρος ( = αυτός που γράφει δίστιχα, ρίμες = ομοιοκαταληξίες). 

Η μαντινάδα τη δουλεία του τηλέγραφου κάνει
πέμπει ο νιος τα σήματα κι η κοπελιά τα πιάνει
(Γ. Λέκας, πρόεδρος Κρητών στιχουργών)

Καράβι της παράδοσης είναι η μαντινάδα
Και κουβαλά νοήματα, ήθος και νοστιμάδα (Κ. Καλέργης, συγγραφέας)

Απλώς και κατ’ επέκταση «μαντινάδα» λέγεται κάθε δεκαπεντασύλλαβο και ομοιοκατάληκτο δίστιχο που εκφράζει κάποιο συναίσθημα ή δίδει κάποια πληροφορία ή διαπίστωση κ.α.

Σαν είναι ο τράγος δυνατός, δεν τονε σταίνει (κρατά) η μάντρα
Ο άνδρας κάνει τη γενιά κι όχι η γενιά τον άντρα (Ελευθέριος Βενιζέλος)
Στέ-λνω σου χαι-ρε-τι-σμα-τα μ’ έ-ν’ ά-σπρο πε-ρι-στέρι
= 15 συλλαβές = ο 1ος στίχος
Κιη - Πα-να-γί-α –κιο- Χρι-στός γρή-γο-ρα να σε φέ-ρει.
= 15 συλλαβές = ο 2ος στίχος

Η λέξη μαντινάδα ετυμολογικά παράγεται από τα θέματα των λέξεων: μαντεύω + άδω. Η λέξη μάντις - μαντεύω σημαίνει προ-μηνύω, προ-φητευω, προ-μαθαίνω κ.α., άρα χρησμολογώ., παραγωγή από τη ρίζα των λέξεων: μάω – μαίομα, μάνις ή μήνις (η), μηνύω, μήνυμα (το) κ.α. Η λέξη «(κ)άδω»> άδω σημαίνει τραγουδώ, ψάλω κ.τ.λ. απ΄όπου και τα λατινικά ca(n)do, candada ή cantata = ελληνικά καντάδα κ.α.

Κατ’ άλλους η λέξη μαντινάδα προέρχεται από το βενετσιάνικο matinada = ιταλικά mattino. Ωστόσο η βενετσιάνικη λέξη mane > mattino σημαίνει η αυγή, άρα έχει έννοια που δε συνάδει προς αυτή της ελληνικής λέξης «μαντινάδα». Αντίθετα η λέξη μαντινάδα είναι σχετική με τις λατινικές λέξεις mano ή mando > mandatum ( = το μαντάτο), manifesto (= η εντολή) κ.α. Λέξεις που είναι της αυτής ρίζας με τα ελληνικά: μήνις ή μάνις (η), μηνύω, μήνυμα, μαντεύω …. Παράβαλε και ότι όταν λέμε π.χ. «τα άκουσες τα μαντάτα» είναι σα να λέμε «μάντεψε τι μήνυμα ή συναισθήματα κ.τ.λ. σου φέρνω».
Σημειώνεται επίσης ότι:

1) Οι μαντινάδες είναι απρόσωπος λόγος, δηλαδή δεν φανερώνουν είτε το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονται είτε το μήνυμα που περικλείουν (το περιεχόμενό τους) και γι αυτό άλλωστε και καλούνται έτσι, από το μαντεύω – μαντινάδα.

2) Οι μαντινάδες είναι και ο λόγος έκφρασης της μαντικής, του κλήδονα. Δηλαδή οι μαντινάδες είναι αφενός χρησμολογία και αφετέρου κάτι ως οι ψαλμοί στη Θρησκεία.(Περισσότερα βλέπε «Κλήδονας»)

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑΣ