Ο Νίκος Ξυλούρης και η εξέγερση στο Πολυτεχνείο

Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα αφιέρωμα στο Νίκο Ξυλούρη.

... Σταθμό για τα ελληνικά μουσικά δρώμενα αποτέλεσε και ο δίσκος με τα ριζίτικα τραγούδια που βγήκε εν μέσω δικτατορίας και αφύπνισε τις καρδιές όλων των Ελλήνων με τη μοναδική ερμηνεία του Ξυλούρη, όπως και η συμμετοχή του στη παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» που ανέβασαν η Τζένη Καρέζη με το Κώστα Καζάκο στο θέατρο «Αθήναιον» το 1973. Μέσα στην καρδιά της δικτατορίας η φωνή του Ξυλούρη ξεχωρίζει είτε λέγοντας τραγούδια του Μαρκόπουλου, είτε παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης. Μεταμορφώνεται σε σημαία της αντίστασης και της αγωνιστικότητας Οι ξεχωριστές ερμηνετικές δυνατότητες, το πάθος που τον χαρακτήριζε αλλά και η φυσική παρουσία του Νίκου Ξυλούρη απογείωσαν τη φήμη του και τον έκαναν αγαπητό σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, σε κάθε άτομα που είχε δημοκρατική αντίληψη και αγωνιστικό παλμό. Σε όλα τα τραγούδια που ερμήνευσε έβαλε τη δική του ανεπανάληπτη σφραγίδα. Μέσα από τα τραγούδια του βρίσκει τρόπο έκφρασης στο τεταμένο πολιτικό κλίμα, που οδηγεί στην αιματηρή εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι αναφορές για την παρουσία του ηρωικού τραγουδιστή στην εξέγερση τον μετέτρεψαν σε κόκκινο πανί απέναντι στη φασιστική κυβέρνηση του Γ. Παπαδόπουλου. Έντονη καλλιτεχνική και πολιτικοκοινωνική δραστηριότητα χαρακτηρίζει τον Ν. Ξυλούρη και κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης τραγουδώντας του Καπνισμένο Τσουκάλι. Δυστυχώς ο Νίκος Ξυλούρης χάθηκε πρόωρα, ήταν μόλις 44 χρόνων. Όμως η φωνή του και τα τραγούδια του θα μείνουν στην καρδιά κάθε αγνού αγωνιστή που προσδοκεί τη δική του λευτεριά, τη δική του εξιλέωση…

Πηγή: http://agwnas.com/?p=391 

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

τις πόρτες σπάσαν οι οχτροί

κι εμείς γελούσαμε στις γειτονιές

την πρώτη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

αδέρφια πήραν οι οχτροί

κι εμείς κοιτούσαμε τις κοπελιές

την άλλη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

φωτιά μας ρίξαν οι οχτροί

κι εμείς φωνάζαμε στα σκοτεινά

την τρίτη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

σπαθιά κρατούσαν οι οχτροί

κι εμείς τα πήραμε για φυλαχτά

την άλλη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

μοιράσαν δώρα οι οχτροί

κι εμείς γελούσαμε σαν τα παιδιά

την πέμπτη μέρα

Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί

κρατούσαν δίκιο οι οχτροί

κι εμείς φωνάζαμε ζήτω και γεια

σαν κάθε μέρα

Στίχοι: Γιώργος Σκούρτης

Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος

Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης & Μαρία Δημητριάδη ( Ντουέτο )

Πότε θα κάμει ξαστεριά,

πότε θα φλεβαρίσει,

να πάρω το ντουφέκι μου,

την έμορφη πατρόνα,

να κατεβώ στον Ομαλό,

στη στράτα του Μουσούρου,

να κάμω μάνες δίχως γιους,

γυναίκες δίχως άντρες,

να κάμω και μωρά παιδιά,

να κλαιν' δίχως μανάδες,

να κλαιν' τη νύχτα για νερό,

και την αυγή για γάλα,

και τ' αποδιαφωτίσματα

τη δόλια τους τη μάνα...