Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

Συνέντευξη Μιχάλη Αλεφαντινού




Συνέντευξη στον Γρηγόρη Ιωαν. Αλυσσανδράκη


1. Ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα εξελίσσονται. Ποια η γνώμη σας για την εξέλιξη της Κρητικής Μουσικής;

Δεν ξέρω τι εννοείς με τον όρο εξέλιξη γιατί υπάρχει αλλά μόνο στην τεχνολογία. Στην μουσική στο τόπο μας γενικά πανελλαδικά υπάρχει εξέλιξη, αλλά τείνει προς την εξευτέλιση, πλην μερικών εξαιρέσεων. Θα ήθελα να γράφονται καινούρια τραγούδια, με καλό στίχο, καλή μουσική, καλή ενορχήστρωση, καλό παίξιμο, καλή ερμηνεία, με ευαισθησία και αισθητική. Δυστυχώς αυτά υπάρχουν αλλά είναι πολύ λίγα.

2. Κατάγεστε από ένα μερακλίδικο χωριό τον Άγιο Μάμα Μυλοποτάμου Ρεθύμνης. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για παλιούς χορευτές, μουσικούς και τραγουδιστές του χωριού σας αλλά και της ευρύτερης περιοχής που θυμάστε ή σας έχουν διηγηθεί για αυτούς μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι;


Πραγματικά ο Άγιος Μάμας είναι μερακλίδικο χωριό. Ειδικά πιο παλιά ήταν ακόμα καλύτερα τα πράγματα .Τραγουδούσαν και χόρευαν σχεδόν όλοι οι χωριανοί. Ξεχωριστοί τραγουδιστάδες (ο συχωρεμένος ο Χατζόκωστας, ο Λαγουδογιώργης, η Ρουσσάκη η Γαριφαλιά) που ζουν ακόμη στο χωριό και άλλοι που δε θυμάμαι αυτή την στιγμή, με ξεχωριστή ευαισθησία και μεράκι. Από παλιούς λυράρηδες τους συχωρεμένους και συγγενής μου, Ζαχαρία Αλεφαντινό, Νίκο Βασσάλο ή Κοκόλαρη, τους Μπιράκιδες δυο σπουδαίους καλλιτέχνες τους οποίους εγώ δεν έφταξα να παίζουν αλλά δε θα ξεχάσω τα λόγια του Μουντάκη που μου ’λεγε: (άμα άκουγες το Μπιράκη να παίζει μαλεβιζιώτη θα τρελαινόσουν). Έφταξα και άκουσα το Σαμπανάκη το Ματθαίο στο λαγούτο, το Σαρρή το Γιώργη ή Μπατζολογιώργη που ήταν και συνεργάτης του πατέρα μου .Θυμούμαι παρέες στο χωριό με το πατέρα μου να παίζει να τραγουδούν όλοι να γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού κι εμάνα από το σπίτι μου, μου φαινόταν σαν να άκουγα θεϊκή μουσική.

3. Έχετε γράψει και εκδώσει δυο υπέροχες ζωντανές ηχογραφήσεις προσεγμένες σε όλους τους τομείς. Ποια η γνώμη σας για την σωρεία ζωντανών ηχογραφήσεων από τους περισσότερους πλέον καλλιτέχνες; Οι χαμηλού επιπέδου στίχοι, τα φάλτσα στο παίξιμο και άλλα πολλά παράξενα που συμβαίνουν στις περισσότερες από αυτές τις ηχογραφήσεις κατά πόσο σας προβληματίζουν και τι έχετε να δηλώσετε;


Δεν ξέρω αν είναι υπέροχες αλλά σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Μπορώ να σου πω όμως ότι είναι πραγματικά ζωντανές ηχογραφήσεις γραμμένες στο κέντρο λύρα στο Ηράκλειο. Όσο για τη σωρεία ζωντανών ηχογραφήσεων οι περισσότερες είναι γραμμένες σε στούντιο και δυστυχώς με κακούς σκηνοθέτες. Για τα υπόλοιπα που λες (φάλτσα, στίχους, παίξιμο και τα άλλα παράξενα) είναι κατάλοιπα κακής μουσικής παιδείας αλλά και γενικά παιδείας από καλλιτέχνες αλλά και από ακροατές που τα ακούνε. Εμένα προσωπικά με στενοχωρούν για να μη πω τίποτα χειρότερο.

4. Η ανεπανάληπτη ζυγιά Μιχάλης και Νίκος Αλεφαντινός γύρισε σελίδα στην ιστορία της Κρητικής Μουσικής Παράδοσης προσφέροντας μοναδικά γλέντια και αξεπέραστες συνθέσεις. Θέλω δυο λόγια για τον αδερφό σας και την συνεργασία που είχατε. Μιας και είμαι φανατικός θαυμαστής και των δυο σας θα ήθελα να ήξερα αν υπάρχει έστω και μισή περίπτωση να σας ξανά δούμε να παίζετε μαζί. Η νεολαία χρειάζεται τέτοιες εικόνες…Πιστέψτε με!

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011

Συνέντευξη Μιχάλη Αλεφαντινού στο lira.gr

Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρακάτω συνέντευξη είναι μερικών ετών αλλά την δημοσιεύω καθώς πιστεύω ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στην Κρητική Μουσική και τα λόγια του Μιχάλη Αλεφαντινού παραμένουν επίκαιρα. 


«Θα προτιμούσα τα νέα παιδιά να μην ασχολούνται καθόλου, παρά μόνο να ακούν. Υπάρχουν και νέα παιδιά που είναι αξιοπρεπέστατα και δουλεύουν και ψάχνονται. Τους άλλους τους ενδιαφέρει να γίνουν «φίρμες». Εγώ είμαι 30 χρόνια στη δουλειά και ποτέ δεν ένιωσα «φίρμα»».

- Αρχικά να ρωτήσω αυτό που ρωτάμε όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες συνήθώς, εάν δηλαδή θεωρείτε ότι η μουσική μας πηγαίνει καλά…

- Μπορώ να πω ότι πάει καλά γιατί υπάρχει συμμετοχή από τη νεολαία και ακούει και κόσμος πολύς...Τώρα κατά πόσο πάει καλά μουσικά…τι να σου πω;

- Μου δίνετε τώρα έναυσμα για μια ερώτηση που είχα ούτως ή άλλως σκοπό να κάνω... Κάθε μέρα κυκλοφορούν πληθώρα από κρητικά cd. Θα ήθελα να μου πείτε εάν ανάμεσα σ’ αυτά διακρίνετε και κάποια «σκουπίδια»... Και αν ναι, γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό;

- Αναφέρομαι συχνά σ’ αυτό και θεωρώ ότι τα περισσότερα, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν πρέπει να κυκλοφορούν αλλά ούτε καν να ακούγονται. Ειδικά ορισμένα είναι επιεικώς απαράδεκτα.

- Μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτό πιστεύετε;

- Πολύ δύσκολα. Εγώ όταν ήμουν πρόεδρος στο Σύλλογο Κρητών Καλλιτεχνών είχα προσπαθήσει να κάνουμε κάτι αλλά…δύσκολα. Το ιδανικό θα ήταν ο Σύλλογος να κάνει κάποιες ενέργειες, να μιλήσει με τις δισκογραφικές εταιρίες και τουλάχιστον ότι είναι καλό να κυκλοφορεί με τη «σφραγίδα» του Συλλόγου. Να ξέρει δηλαδή ο κόσμος ότι «αυτόν τον έχει εγκρίνει ο Σύλλογος».

- Μια και αναφέρεστε στο Σύλλογο, να σας πω ότι ακούγονται πολλά παράπονα από τον κόσμο, όπως το ότι ο Σύλλογος δεν κάνει αυτά που θα έπρεπε να κάνει για την προώθηση της μουσικής μας.

- Δεν θέλω να αναφερθώ επί τούτου επειδή ήμουν παλαιότερα πρόεδρος και μπορεί να παρεξηγηθώ... Απλά πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια θα ‘πρεπε να έχει πιο πολλές δραστηριότητες.

- Νομίζετε ότι το Κρητικό τραγούδι θα αντέξει στο πέρασμα του χρόνου;

- Αυτό εξαρτάται και από εμάς και από τον κόσμο. Η παγκοσμιοποίηση, που λένε, είναι καταστροφική για τον τόπο μας. Εμείς σαν λαός έχουμε κάποια χαρακτηριστικά και κάποιες αντιστάσεις. Αν αυτές καμφθούν νομίζω ότι θα έχουμε πρόβλημα.

- Συμφωνείτε στο ότι η Κρητική παράδοση είναι η μόνη ενεργή παράδοση στην Ελλάδα;

- Ναι... τουλάχιστον έτσι δείχνει... Εμείς σαν λαός έχουμε τα καλά μας έχουμε και τα κακά μας. Ανάμεσα στα καλά είναι ότι είμαστε πιο ερωτικοί, πιο επιθετικοί και γενικά συνδυάζουμε πολλά στοιχεία μαζί, τα οποία τα βγάζουμε μέσω της μουσικής. Το κακό ξέρεις ποιο είναι; Ότι εάν παρακολουθήσεις τώρα τα μεγάλα κανάλια της Αθήνας, δεν δείχνει ποτέ κάτι ποιοτικό Κρητικό. Παρουσιάζουν την Κρήτη τελείως λανθασμένα. Στα σήριαλ που προβάλλονται από παλιά και αναφέρονται στην Κρήτη, θεωρώ ότι μας κοροϊδεύουν. Ένας λόγος που δεν παρουσιάζομαι σε μεγάλες εκπομπές στην Αθήνα είναι ότι εάν πήγαινα θα ήθελα να πάω αξιοπρεπέστατα. Έτσι δεν πάω. Εγώ θα ‘θελα να κυκλοφορήσει κάποιο σήριαλ ποιοτικό και να είναι επενδυμένο με Κρητική μουσική.

- Η κρητική μουσική νομίζετε ότι μπορεί να συνδυαστεί με άλλα είδη μουσικής;

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ


ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ


Μαντινάδα λέγεται το δίστιχο που εκφράζει κάποιο μήνυμα, μαντάτο, κάτι ως ο χρησμός, διαφορετικά έχουμε απλώς δίστιχο. Η αιτία άλλωστε και για την οποία αφενός όταν ειπωθεί μια μαντινάδα, οι άλλοι προσπαθούν να μαντεύσουν σε ποιο απευθύνεται ή τι μήνυμα περικλείει και αφετέρου άλλο μαντιναδολόγος (αυτός που γράφει μαντινάδες) και άλλο ριμαδόρος ( = αυτός που γράφει δίστιχα, ρίμες = ομοιοκαταληξίες). 

Η μαντινάδα τη δουλεία του τηλέγραφου κάνει
πέμπει ο νιος τα σήματα κι η κοπελιά τα πιάνει
(Γ. Λέκας, πρόεδρος Κρητών στιχουργών)

Καράβι της παράδοσης είναι η μαντινάδα
Και κουβαλά νοήματα, ήθος και νοστιμάδα (Κ. Καλέργης, συγγραφέας)

Απλώς και κατ’ επέκταση «μαντινάδα» λέγεται κάθε δεκαπεντασύλλαβο και ομοιοκατάληκτο δίστιχο που εκφράζει κάποιο συναίσθημα ή δίδει κάποια πληροφορία ή διαπίστωση κ.α.

Σαν είναι ο τράγος δυνατός, δεν τονε σταίνει (κρατά) η μάντρα
Ο άνδρας κάνει τη γενιά κι όχι η γενιά τον άντρα (Ελευθέριος Βενιζέλος)
Στέ-λνω σου χαι-ρε-τι-σμα-τα μ’ έ-ν’ ά-σπρο πε-ρι-στέρι
= 15 συλλαβές = ο 1ος στίχος
Κιη - Πα-να-γί-α –κιο- Χρι-στός γρή-γο-ρα να σε φέ-ρει.
= 15 συλλαβές = ο 2ος στίχος

Η λέξη μαντινάδα ετυμολογικά παράγεται από τα θέματα των λέξεων: μαντεύω + άδω. Η λέξη μάντις - μαντεύω σημαίνει προ-μηνύω, προ-φητευω, προ-μαθαίνω κ.α., άρα χρησμολογώ., παραγωγή από τη ρίζα των λέξεων: μάω – μαίομα, μάνις ή μήνις (η), μηνύω, μήνυμα (το) κ.α. Η λέξη «(κ)άδω»> άδω σημαίνει τραγουδώ, ψάλω κ.τ.λ. απ΄όπου και τα λατινικά ca(n)do, candada ή cantata = ελληνικά καντάδα κ.α.

Κατ’ άλλους η λέξη μαντινάδα προέρχεται από το βενετσιάνικο matinada = ιταλικά mattino. Ωστόσο η βενετσιάνικη λέξη mane > mattino σημαίνει η αυγή, άρα έχει έννοια που δε συνάδει προς αυτή της ελληνικής λέξης «μαντινάδα». Αντίθετα η λέξη μαντινάδα είναι σχετική με τις λατινικές λέξεις mano ή mando > mandatum ( = το μαντάτο), manifesto (= η εντολή) κ.α. Λέξεις που είναι της αυτής ρίζας με τα ελληνικά: μήνις ή μάνις (η), μηνύω, μήνυμα, μαντεύω …. Παράβαλε και ότι όταν λέμε π.χ. «τα άκουσες τα μαντάτα» είναι σα να λέμε «μάντεψε τι μήνυμα ή συναισθήματα κ.τ.λ. σου φέρνω».
Σημειώνεται επίσης ότι:

1) Οι μαντινάδες είναι απρόσωπος λόγος, δηλαδή δεν φανερώνουν είτε το πρόσωπο στο οποίο απευθύνονται είτε το μήνυμα που περικλείουν (το περιεχόμενό τους) και γι αυτό άλλωστε και καλούνται έτσι, από το μαντεύω – μαντινάδα.

2) Οι μαντινάδες είναι και ο λόγος έκφρασης της μαντικής, του κλήδονα. Δηλαδή οι μαντινάδες είναι αφενός χρησμολογία και αφετέρου κάτι ως οι ψαλμοί στη Θρησκεία.(Περισσότερα βλέπε «Κλήδονας»)

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑΣ

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2011

Ο Βασίλης Σκουλάς και η… «Κιμωλία» του!

Ο Βασίλης Σκουλάς και η… «Κιμωλία» του!

Ο Βασίλης Σκουλάς και η… «Κιμωλία» του!

Την Δευτέρα 21 Νοεμβρίου στις 9 το βράδυ κρητικές κοντυλιές , ριζίτικα τραγούδια και παραδοσιακές μαντινάδες , θα ακουστούν στην «Κιμωλία» του κρητικού τραγουδιστή Μανώλη Κονταρού, από την βελούδινη φωνή τουΒασίλη Σκουλά! Ο Βασίλης Σκουλάς, με μεγάλες επιτυχίες στο ενεργητικό του, με ερμηνείες που σημάδεψαν το κρητικό αλλά και το έντεχνο τραγούδι -από την συνεργασία του με τον Νίκο Ξυλούρη μέχρι τον Γιάννη Μαρκόπουλο και τις εμφανίσεις του στο εξωτερικό- έρχεται στο φιλόξενο στέκι του Μανώλη Κονταρού στην Δροσιά για να προσφέρει από το μετερίζι του , σ' αυτό που αποκαλούμε «Κρητική Παράδοση».
Ο ίδιος βέβαια πιστεύει ότι η «καρδιά» της Κρήτης , δεν χτυπά μόνο στα γεωγραφικά της σύνορα. Είναι ιδέα που πλανάται στις ψυχές των απανταχού Κρητών αλλά και όσων νιώθουν ότι το παραδοσιακό - τοπικό τραγούδι μπορεί να γίνει παγκόσμιο και οικουμενικό !

Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

ΕΥΘΥΝΗ ΝΑ ΣΑΙ ΚΡΗΤΙΚΟΣ


Γράφει ο Δρ Γιάννης Θ. Πολυράκης
 - Γεωπόνος-Τμηματάρχης ΑΤΕ - Λογοτέχνης
- Διδάσκων Πολυτεχνείου Κρήτης
- Πρόεδρος Ενωσης Σφακιανών Ν. Χανίων
ΚΡΗΤΗ:
Λένε πως κέρδισε την εύνοια της Ιστορίας, σαν την αντάμωσε στο δίστρατο του χρόνου. `Έψαχνε ’κείνη να βρει μια στέρια γη να σπείρει θρύλους. Και τη βρήκε:
Στην κακοτράχαλη την απεραντοσύνη των Μαδάρων με τις πενήντα εφτά νεφελοσκέπαστες (άνω των 2.000 μέτρων) κορυφές, πρόκληση κι αντροκάλεσμα στον Ψηλορείτη με μόνο τρεις και στο θεοκατοίκητο τον `Όλυμπο, με δώδεκα.
Εις το θεογεννήτορα το όρος Δίκτη.
Εις το θεόμορφο βουνό κοιμητήρι του Δία, τον Γιούχτα.
Εις το μοναδικό φαράγγι της Σαμαριάς και στ ατελείωτα υπόλοιπα φαράγγια που αυλακώνουν την απεραντοσύνη της βουνίσιας ραχοκοκαλιάς του νησιού.
Στ’ αναρίθμητα σπήλαια.
Στα βαθύσκιωτα δάση των κωνοφόρων με τις κρυστάλλινες πηγές.
Στις ηλιοφίλητες ακρογιαλιές και στα νησάκια που τις πλαισιώνουν σιμά ή μακρύτερα.
Στην προικισμένη γεωγραφική της θέση, δεμένης αρμονικά όσο και άρρηκτα με μια αξιοζήλευτη ποιότητα του κλίματος και μ’ ένα ποιοτικά άριστο έδαφος, μήτρα γόνιμη σ’ όποια φύτρα της λάχει.
Κι έσπειρε η Ιστορία θρύλους με απλοχεριά που κάρπισαν και θέριεψαν κι έφτασαν ως τις δικές μας μέρες, καθώς από τους άπειρους εκείνους θρύλους, κάποια ψήγματα και μόνο, μαρτυρούν πως:
Στο όρος Δίκτη γεννήθηκε ο γιος του Κρόνου και της Ρέας, ο Δίας, πατέρας των θεών και των ανθρώπων της εποχής. Οι δε ένοπλοι Κουρήτες, με πυρρίχιο (θορυβώδη-πολεμικό) χορό ήθελαν να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Δία, προκειμένου να τον προφυλάξουν από τον τεκνοκτόνο πατέρα του.

Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

Ο Νίκος Ξυλούρης και η εξέγερση στο Πολυτεχνείο


Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα αφιέρωμα στο Νίκο Ξυλούρη.

... Σταθμό για τα ελληνικά μουσικά δρώμενα αποτέλεσε και ο δίσκος με τα ριζίτικα τραγούδια που βγήκε εν μέσω δικτατορίας και αφύπνισε τις καρδιές όλων των Ελλήνων με τη μοναδική ερμηνεία του Ξυλούρη, όπως και η συμμετοχή του στη παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» που ανέβασαν η Τζένη Καρέζη με το Κώστα Καζάκο στο θέατρο «Αθήναιον» το 1973. Μέσα στην καρδιά της δικτατορίας η φωνή του Ξυλούρη ξεχωρίζει είτε λέγοντας τραγούδια του Μαρκόπουλου, είτε παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης. Μεταμορφώνεται σε σημαία της αντίστασης και της αγωνιστικότητας Οι ξεχωριστές ερμηνετικές δυνατότητες, το πάθος που τον χαρακτήριζε αλλά και η φυσική παρουσία του Νίκου Ξυλούρη απογείωσαν τη φήμη του και τον έκαναν αγαπητό σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, σε κάθε άτομα που είχε δημοκρατική αντίληψη και αγωνιστικό παλμό. Σε όλα τα τραγούδια που ερμήνευσε έβαλε τη δική του ανεπανάληπτη σφραγίδα. Μέσα από τα τραγούδια του βρίσκει τρόπο έκφρασης στο τεταμένο πολιτικό κλίμα, που οδηγεί στην αιματηρή εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι αναφορές για την παρουσία του ηρωικού τραγουδιστή στην εξέγερση τον μετέτρεψαν σε κόκκινο πανί απέναντι στη φασιστική κυβέρνηση του Γ. Παπαδόπουλου. Έντονη καλλιτεχνική και πολιτικοκοινωνική δραστηριότητα χαρακτηρίζει τον Ν. Ξυλούρη και κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης τραγουδώντας του Καπνισμένο Τσουκάλι. Δυστυχώς ο Νίκος Ξυλούρης χάθηκε πρόωρα, ήταν μόλις 44 χρόνων. Όμως η φωνή του και τα τραγούδια του θα μείνουν στην καρδιά κάθε αγνού αγωνιστή που προσδοκεί τη δική του λευτεριά, τη δική του εξιλέωση…

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2011

Παρέα με τον Αλέξανδρο Παπαδάκη...

Μετά από πολύωρη σκέψη και αναζήτηση στο youtube για το ποιο θα είναι το θέμα της επόμενης ανάρτησης θυμήθηκα και κατέληξα στο παρακάτω βίντεο με πρωταγωνιστή το Αλέξανδρο Παπαδάκη.
Το παρακάτω βίντεο μαγνητοσκοπήθηκε στο Σύλλογο Κρητών του Ν.Ηρακλείου και πρόκειται για μια παρέα 6-7 μερακλιδων που κατέουν τι θα πει πραγματική διασκέδαση. Γνωρίζουν ότι αυτό που κυρίως χρειάζονται  για να γλεντήσουν είναι η ΟΡΕΞΗ. Λύρες, λαούτα, μαντολίνα και οι καλές φωνές έρχονται δεύτερα! Στο παρακάτω βίντεο ο Αλέξανδρος Παπαδάκης, ένας από τους πιο αξιόλογους νέους  και με ήθος λυράρηδες, εκτελεί μια σειρά με μοναδικά συρτά του μεγάλου δάσκαλου Κώστα Μουντάκη ενώ στο τραγούδι συμμετέχει όλη η παρέα.


Αξίζει να σημειωθεί ότι τη φοβερή λύρα του Αλέξανδρου συνοδεύει ο Ανδρέας Αρβανίτης ή Βαρδαντρέας. Αξίζουν συγχαρητήρια στη φοβερή αυτή παρέα!!

Δημοσιεύθηκε από τις krhtikesmelwdies.blogspot.com

Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2011

Η Γραμβούσα


Στο βορειοδυτικό άκρο της Κρήτης, η Γραμβούσα, ένα μικρό νησί με απόρθητο κάστρο, οχυρωματικό αριστούργημα του 16ου αιώνα και ο Μπάλος, η μοναδική λιμνοθάλασσα της Κρήτης, με τα γαλαζοπράσινα νερά, την κόκκινη αμμουδιά και τα περίφημα όστρακα!!

Εντυπωσιακό και μοναδικό το περιβάλλον, το συνθέτουν απότομα βράχια και πλαγιές, μια θάλασσα απέραντη γαλάζια και κρυφές αμμουδιές, σαν αυτή στην γαλήνια λιμνοθάλασσα του Μπάλου, σε συνδυασμό με τα σημάδια από την μακρόχρονη ιστορία της περιοχής: μοναστήρια, εκκλησίες και το επιβλητικό κάστρο της Ήμερης Γραμβούσας.

Η φυσική του ομορφιά, συνδυάζεται με την ποικιλότητα και τη σπανιότητα φυτών και ζώων, μερικά, μοναδικά σε αυτό εδώ το μέρος της γης. Η ομορφιά και ο πλούτος αυτής της περιοχής, βρίσκονται ακριβώς στην ποικιλότητα και την πολυπλοκότητα της ζωής σε αυτήν.

Για περισσότερα ιστορικά στοιχεία επισκεφθείτε το παρακάτω link: http://www.gramvousa.com/pages.aspx?id=322&lang=el


Ωστόσο, η περιοχή της Γραμβόυσα εχεί συνδεθει με το τραγούδι "Στης Γραμβούσας τ ακρωτήρι".

Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2011

Νικηφόρος Αεράκης



Ο Νικηφόρος ή Πολιός γεννήθηκε τον Φλεβάρη του 1945 στ’ Aνώγεια Ρεθύμνου, όπου εξακολουθεί να ζει και σήμερα με τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Από παιδί ασχολήθηκε με τη κρητική μουσική την οποία και υπηρετεί ως ένας άξιος συνεχιστής μιας παράδοσης που κληρονόμησε από ανθρώπους που αγαπά και σέβεται βαθύτατα.

Διατηρεί με το καλύτερο τρόπο το μουσικό άκουσμα του Μανώλη Πασπαράκη «Στραβού» προσθέτοντας στη μελωδία την μοναδική φωνή του. Κατέχοντας τριάντα χρόνια δισκογραφίας και πολύ περισσότερα επαγγελματικής μουσικής παρουσίας, με διακεκριμένη θέση στο χώρο του, έχει αφήσει ξεχωριστό στίγμα στο μουσικό στερέωμα. Βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του είναι η απλότητα και η σεμνότητα, το «μερακλίκι» στη μουσική και το τραγούδι, η έκφραση αυθεντικών συναισθημάτων, ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο.

Ο Νικηφόρος εμψυχώνει τους ακροατές του και τους ανυψώνει σε επίπεδα θεϊκά. Aντί οποιασδήποτε ευνόητης καλλιτεχνικής σκοπιμότητας, προτάσσει σχεδόν πεισματικά την ειλικρίνεια και την απλότητα του ανόθευτου. Κρατώντας μέσα του ευλαβικά μνήμες παλιότερων καιρών, τις μεταπλάσσει επιδέξια, στραγγίζει το χυμό των αισθημάτων, και αποδίδει το μουσικό τους απόσταγμα, μέσα στο λιτό, πέτρινο ανωγειανό ποτήρι, σπονδή στους μερακλήδες του κόσμου.

Το παραπάνω βίντεο είναι απόσπασμα 
από αφιέρωμα στα Ανώγεια στις αρχές του 90'

Απόσπασμα επίσης από αφιέρωμα της ΕΡΤ στα Ανώγεια

Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

77 Καλλιτέχνες Παίζουν Οικολογικά…

77 καλλιτέχνες, 40 διαφορετικά σημεία της Αττικής και ένα αριστούργημα της ελληνικής λογοτεχνίας, συνθέτουν τον καμβά της δράσης και της δημιουργίας του «εναλλακτικού» video «Παίζουμε Οικολογικά – Ζούμε Λογικά – Ενεργούμε Ομαδικά»!

Γεωργία Νταγάκη
Η πρωτοβουλία αυτή στηρίζεται στην πεποίθηση, ότι η τέχνη και κυρίως η μουσική, έχει τη δύναμη να εμπνεύσει και κυρίως να ενώσει τους ανθρώπους σ’ έναν κοινό αγώνα.
Έτσι, δημιουργήσαν αυτό το video, θέλοντας να  δώσουν το δικό τους μήνυμα για αφύπνιση, εγρήγορση, ευαισθητοποίηση και δράση για τη διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος – της ίδιας μας της ζωής.  Γιατί όταν λέμε περιβάλλον, δεν εννοούμε μόνο το φυσικό,  αλλά και το κοινωνικό και πολιτισμικό!
Η πιο σημαντική πτυχή αυτής της δράσης ήταν οι άνθρωποι.. Οι καλλιτέχνες και όλοι όσοι πίστεψαν  στο σκοπό μας και θέλησαν να γίνουν αρωγοί σ’ αυτή την προσπάθεια, με την εθελοντική συμμετοχή τους και να μας εμπνεύσουν με το δικό τους τρόπο.
Είναι σαφές, ότι μόνο μέσα από συλλογικές προσπάθειες και ομαδικές δράσεις θα καταφέρουμε να πραγματοποιήσουμε την “αλλαγή” και να κρατήσουμε την ελπίδα ζωντανή στο σημερινό “αδιέξοδο” που βιώνουμε όλοι.  Ας αναλάβουμε λοιπόν τις ατομικές μας ευθύνες και ας ενώσουμε τις φωνές μας, όπως τις ένωσαν οι 77 αυτοί καλλιτέχνες, για  να ξανακερδίσουμε το δικαίωμα στο όνειρο, για μας και τα παιδιά μας!
Ευχόμαστε να μην ανάψουν άλλες σπίθες  στα δάση μας, αλλά να φουντώσει η “σπίθα” που άναψε πριν λίγο καιρό στις πλατείες !
Στο πρώτο επεισόδιο συμμετέχουν διάφοροι καλλιτέχνες μεταξύ των οποίων και ο Γιάννης Κότσιρας που στο 1.40” έχει φόντο το οικολογικό μας άθλημα, το kitesurf!
Οι Καλλιτέχνες υπόσχονται να συνεχίσουν να «Παίζουν Οικολογικά» , να «ζούν λογικά» και να «ενεργούν ομαδικά»!
Τους αξίζουν συγχαρητήτια…
http://www.studiomythos.eu/

Ποιο κύμα φέρνει τη χαρά - Κλάδος Λεωνίδας

Ποιο κύμα φέρνει τη χαρά
να στέκω στ' ακρογιάλι 
να περιμένω όντε θα βγει
να μην την πάρουν άλλοι


Σ' 'ενα ακρογιάλι όμορφο



Σ' 'ενα ακρογιάλι όμορφο
στέκομαι και αγναντεύω
και φαίνεταί μου πως θωρώ
 τα μάτια που λατρεύω

Θεέ μου δίδε τση χαρές


Θεέ μου δίδε τση χαρές
να μή τη δώ να κλάψει 
και δίδε εμένα βάσανα
που' χεις για κείνη γράψει.

Πυθαρούλης Βαγγέλης - Μαντινάδες

Κάνε την σκέψη μου όνειρο και το όνειρό μου αλήθεια
η δως μου ψεύτικες χαρες να πλάσω παραμύθια.


Μαντινάδες που ερμηνεύει ο Βαγγέλης Πυθαρούλης στο cd "Γειά σου Κρήτη"

Απονομή Χρυσού CD στο Ξεφάντωμα στην Κρήτη για την τεράστια επιτυχία του..

Τεράστια επιτυχία σημείωσε το Ξεφάντωμα στην Κρήτη ..και δεν υπάρχει κανείς που να το αμφισβητεί και να μην το έχει σιγοτραγουδήσει ..η μεγάλη επιτυχία του Ζαχάρη Φραγκιαδάκη που είχε πάρει το πρώτο βραβείο στον Παγκρήτιο διαγωνισμό Κρητικού τραγουδιού..

Το CD έχει τίτλο «Ότι αισθάνομαι» με υπότιτλο το Ξεφάντωμα στην Κρήτη ..όπου περιέχετε το αγαπημένο τραγούδι ..αλλά και άλλα τραγούδια που και αυτά αγαπήθηκαν όπως ο πλανόδιος ,το ω Παναγιά μου ,και άλλα..

Χρυσό CD στον Ζαχάρη Φραγκιαδάκη για την τεράστια επιτυχία του και τις πολύ μεγάλες πωλήσεις του ..αξίζει να σημειώσουμε ότι το CD έχει εξαντληθεί και αναμένετε νέα κοπή για κυκλοφορία ..
Η απονομή θα γίνει στον Ζαχάρη Φραγκιαδάκη αρχές του νέου χρόνου από την Δισκογραφική εταιρεία ΣΕΙΣΤΡΟΝ ΑΕΡΑΚΗΣ ..

Ζαχάρη Φραγκιαδάκη σου ευχόμαστε να έχεις την υγειά σου και να συνεχίσεις με το ίδιο μεράκι και αγάπη να προσφέρεις στην Κρητική μας παράδοση..

 
Δημοσιεύθηκε από το: http://www.erotokritos.gr/index.php

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2011

Τζουγανάκης από τα παλιά


Ο Μιχάλης Τζουγανάκης αποτελεί ένα από τους δημοφιλέστερους και πιο καταξιομένους λαουτιέρηδες και τραγουδιστές της Κρήτης. Όμως για πολλούς από μας ο Τζουγανάκης πλέον δεν αποτελεί και τον καλύτερο εκπρόσωπο της παραδοσιακής κρητικής μουσικής. Λίγο ο τρόπος παιξίματος, λίγο οι μουσικές επιλογές, λίγο οι εμφανίσεις του, μας δίνουν την εντύπωση της απομάκρυνσης από τη παράδοση. Σίγουρα όμως η δεξιοτεχνία και το ιδιαίτερο αυτο στυλ του τον καθιστούν ιδιαίτερα αγαπητό στο κρητικό και όχι μόνο κοινό.
Φωτογραφία για ένα
 από τα πρώτα του cd 

Ας κάνουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή και ας θυμηθούμε τον Τζουγανάκη στα πρώτα του βήματα.
Τα παρακάτω  βίντεο είναι από εμφάνιση του το 1995 με το πολυαγαπημένο και πάνω από όλα φοβερό λυράρη Κωστή Κακουδάκη, στα οποία ερμηνεύουν τραγούδια σταθμούς για την κρητική μουσική όπως "Να 'σουν αέρας να μπαίνες", "Γαρύφαλλο  μου κόκκινο" κ.α.  Αξίζει να σημειωθεί ότι τα βίντεο μαγνητοσκοπήθηκε από τον Αντωνη Κουκλινό.


Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2011

Χοροί της Κρήτης

Μια πρώτη προσπάθεια του www.cretan-music.gr για συλλογή άρθρων, κειμένων και ιστορικών καταγραφών γύρω από τους χορούς που χορεύονται στην Κρήτη…

Μέσα από τις μελωδίες των χορών της Κρήτης μπορούμε να τους διακρίνουμε σε δύο κύρια είδη. Τους πηδηχτούς και τους συρτούς. Οι πηδηχτοί (γρήγοροι) χοροί πιθανόν να έλκουν την (κοινή) καταγωγή τους από την αρχαιότητα με κοινή καταγωγή τις Πυρρίχιες μελωδίες. Για τους συρτούς (αργούς) χορούς βρίσκουμε αρκετά κοινά στοιχεία με περιγραφές για συρτούς χορούς των αρχαίων Ελλήνων.

Ας τους δούμε αναλυτικά:
Αγκαλιαστός

Tο όνομα του το πήρε από την ιδιότυπη λαβή, μοναδική για τα δεδομένα της Κρήτης, με την οποία πιάνονται οι χορευτές. Βάζουν το αριστερό χέρι τους πάνω από τον δεξιό ώμο τους κρατώντας συνήθως μαντίλι του οποίου την άκρη ρίχνουν στην πλάτη τους. Την άκρη αυτή κρατά με το δεξί χέρι ο επόμενος χορευτής ή χορεύτρια. Οι χορευτές έτσι φαίνονται σαν αγκαλιασμένοι γι΄ αυτό και ο χορός λέγεται Αγκαλιαστός.

Ο χορός αυτός ήταν πασίγνωστος σε όλη την Ανατολική Κρήτη και ήταν ο αγαπημένος χορός των νέων προπολεμικά. Ο λόγος όμως που τον έκανε λαοφιλή δεν ήταν μόνο η ευκολία του αλλά και γιατί έδινε την δυνατότητα στους νέους να αγκαλιάσουν τις νέες με τις οποίες χόρευαν.
Ανωγειανός (Μυλοποταμίτικος) Πηδηχτός
Ανδρικός κυρίως χορός που χορεύεται κυρίως στην περιοχή των Ανωγείων, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους πηδηχτούς βηματισμούς και τα δυνατά χτυπήματα των ποδιών στο έδαφος, φαίνεται ότι αποτελεί ένα απόηχο του αρχαιότατου χορού των Κουρητών τον Πυρρίχιο. Τα χέρια των χορευτών πιάνονται από τις παλάμες χιαστί και εκτελούν χορό δώδεκα βημάτων (έξι μπρος, έξι πίσω).
Απανωμερίτης

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ









“ΟΤΑΝ ΠΑΝΤΡΕΥΤΩ
ΘΕΛΩ ΓΥΝΑΙΚΑ
ΜΕΡΑΚΛΙΝΑ!” 



ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ (Manolis Alexakis - lyra player)


Στο χωριό Ρίζα Ιεράπετρας, όπου το 1965 γεννήθηκε ο Μανόλης Αλεξάκης, οι αγρότες γονείς του θεώρησαν όχι μόνο άσκοπο αλλά κι εντελώς παράλογο, να υποκύψουν στην απαίτηση του δωδεκάχρονου γιου τους όταν, κλαίγοντας γοερά, ζητούσε να του αγοράσουν μια λύρα. Το παιδικό μυαλό του πάνω στην απελπισία γέννησε “ευρεσιτεχνίες”. Κάθισε και έφτιαξε μια ψεύτικη λύρα από ταβλί, με χορδές καλώδια του ΟΤΕ και δοξάρι μια βέργα από ρογδιά κι άρχισε να εξασκείται πάνω του. Όταν είδε και απόειδε ότι τσάμπα έχανε τον καιρό του, “βούτηξε”, στην κυριολεξία ,από ένα ξάδερφο του μια αληθινή λύρα.


Η πράξη του φυσικά τιμωρήθηκε με το ανάλογο ξύλο αλλά η μια εβδομάδα που παρέμεινε στην κατοχή του το μαγικό γι’ αυτόν όργανο, έως να το επιστρέψει στον ιδιοκτήτη του τον δικαίωσε και τον αντάμειψε ακόμα και για τις σφαλιάρες που έφαγε. Οι γονείς του αναγκάστηκαν να παραδεχτούν ότι η απαίτηση του παιδιού τους δεν ήταν τελικά τόσο παράλογη κι ούτε ότι τα χρήματα που θα ξόδευαν για να του αγοράσουν μια δική του θα πήγαιναν χαμένα. Έξι μήνες αργότερα, δεν είχε συμπληρώσει καλά - καλά ούτε τα δεκατρία, το τότε παιδί έπαιζε σαν επαγγελματίας στην οδό Θερίσου, στα παλιά ΡΙΖΙΤΙΚΑ.


Ο σημερινός μουσικός, ενταγμένος αυστηρά στα πλαίσια της παραδοσιακής μουσικής, έχει στο ενεργητικό του περί τα είκοσι CD, άλλα προσωπικά άλλα σαν συμμετοχή. Έχει ακόμα την τόλμη να βγάζει έξω από το κέντρο που παίζει κάποιον που θεωρεί ότι δεν σέβεται τον χώρο που ακούγεται η κρητική μουσική, που ο ίδιος θεωρεί κάτι παραπάνω από ιερή. Πιστεύει ότι η γνήσια, καθαρή κρητική μουσική δημιουργεί συνείδηση και ανθρωπισμό, καταδικάζει όλο αυτό το νεοσύστατο ρεύμα των λεγόμενων “σκυλάδων” που την κατακλύζει και ευχαριστεί από καρδιάς όλα εκείνα τα ιερά τέρατα του πριν και του σήμερα που έγραψαν και γράφουν ιστορία στην πορεία της μουσικής του τόπου μας και εύχεται να τους μοιάσει.

΄“..Όταν ονομάζω κάποιον “θρύλο” στη μουσική, δεν εννοώ απαραίτητα το δεξιοτέχνη και μόνο. Εγώ επιβραβεύω και την προσπάθεια μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος, λίγο είναι αυτό; Όταν λοιπόν ξεκίνησα, όπως σου είπα πολύ μικρός, στόχος μου ήταν να τους μοιάσω και τώρα βέβαια, αλλά σαν πιο ώριμο άτομο πια, πρώτιστος στόχος μου είναι να αφήσω κι εγώ ένα λιθαράκι στην ιστορία της κρητικής μουσικής όπως άφησαν εκείνοι”. 



Πηγή: http://stigmes.gr/gr/grpages/pageflip.htm



Καρπουζάκης Μανώλης

Γεννήθηκε το 1947 στο χωριό Ζαρός Καινούργιου του νομού Ηρακλείου. Με τη λύρα άρχισε να ασχολείται από όταν ήταν επτά χρονών και την πρώτη του λύρα του την έφτιαξε ο πατέρας του. Όταν ήταν δέκα χρονών του αγόρασε μια βιολόλυρα (αρκετά δημοφιλές μουσικό όργανο στην περιοχή της Μεσσαράς – έχει τέσσερις χορδές) και από τότε συνεχίζει να παίζει και τρίχορδη και τετράχορδη λύρα. Τα πρώτα ακούσματα του ήταν από τους χωριανούς του λυράρηδες και λαουτιέρηδες και είναι αυτοδίδακτος.


Το 1961 έρχεται στο Ηράκλειο και από τότε είναι και μόνιμος κάτοικος Ηρακλείου. Στο πρώτο γλέντι που έπαιξε ήταν 13 ετών με τον λαουτιέρη Γιάννη Αποστολάκη. Το 1965 η δισκογραφική εταιρεία ΠΑΝΙΒΑΡ ανακαλύπτει τον νεαρό και ταλαντούχο Μανόλη Καρπουζάκη, έτσι το 1966 κυκλοφορεί η πρώτη του δισκογραφική δουλειά, δίσκος 45 στροφών με τίτλο “Στης δυστυχίας τις στιγμές” με δυο τραγούδια, ένα συρτό από την μια πλευρά και κοντυλιές από την άλλη, ακολουθούν άλλοι 5 δίσκοι 45 στροφών. Μέχρι σήμερα το έργο του φτάνει στις 102 προσωπικές δισκογραφικές δουλειές και 30 συμμετοχές σε άλλους καλλιτέχνες. Από το 1966 μέχρι και το 1982 συνεργάζεται με την εταιρεία ΠΑΝΙΒΑΡ στην οποία έχουν κυκλοφορήσει 55 έργα σε δίσκους και ζωντανές ηχογραφήσεις σε κασέτες. Από το 1982 μέχρι πρόσφατα συνεργαζόταν με την εταιρεία ΚΡΕΤΑΦΩΝ στην οποία έχει κυκλοφορήσει τα υπόλοιπα έργα του.


Είχε παίξει πολλές φορές στην Ευρώπη, στην Αυστραλία, στην Κύπρο αλλά και σε όλη την Ελλάδα όπου υπάρχει σύλλογος Κρητών. Είχε πολλές εμφανίσεις σε δημοφιλή κρητικά κέντρα σε Ηράκλειο και Αθήνα. Συνεργάτες του στις δισκογραφικές δουλειές είναι: Κοτζαμπασάκης Μ.- Κοκαράκης Α.- Σαλούστρος Π.- Κρουσανιωτάκης Γ. – Παπατσαράς Μ.- Πετσάκης Γ. – Αλεφαντινός Ν. – Ζαμπουλάκης Γ. – Λαρεντζάκης Μ.- Φουκάκης Δ.- Τσαφαντάκης Β.- Γιατρομανολάκης Ν.- Κακλής Μ.- Νενεδάκης Μ.-Σαλούστρος Α.-Σαλούστρος Β.-Σκουλάς Δ.- Πατενταλάκης Ν. – Γιαννακάκη Ε.-Γρηγοράκη Ε.-Χρονάκη Σ.- Γιαμπουλάκης Λ. κά.


Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Μπαρμπιανιτάκη το γένος Φιτσάκη από το Πετροκεφάλι της Μεσσαράς και είχε δυο παιδιά τον Γιώργο και την Ειρήνη η οποία μάλιστα του έχει χαρίσει δυο εγγόνια την Ελένη και το Γιάννη. Ήταν επίσης από τα πρώτα μέλη του Παγκρητίου Συλλόγου Καλλιτεχνών Κρητικής Μουσικής και είχε διατελέσει αντιπρόεδρος τα έτη 1994 έως 1997.

Ο Μανώλης Καρπουζάκης πέθανε στις 7 Ιουλίου του 2011 σε ηλικία μόλις 64 ετών…

βασισμένο στο βιογραφικό του καλλιτέχνη
όπως περιέχεται στο http://www.cretamusic.gr

Το χωριό Μαλεβίζι

Ορεινό Μαλεβίζι

Το Λιβάδι του Ψηλορείτη γεμάτο ανοιξιάτικα αγριολούλουδα

Δεν είναι Χανιορέθεμνα
που πιάνουν μετερίζι
μπέτη με μπέτη πολεμούν
επά στο Μαλεβίζι

Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης. Στη δυτική πλευρά της πόλης απλώνεται η παραλία Αμμουδάρα, πίσω από την οποία αναπτύσσεται δυναμικά το Γάζι, ένα προάστιο του Ηρακλείου, το οποίο αποτελεί και την έδρα του Δήμου Μαλεβιζίου. Από εκεί ξεκινούν και οι επαρχιακοί δρόμοι που θα μας οδηγήσουν στις ανατολικές απολήξεις του Ψηλορείτη και συγκεκριμένα στο λεγόμενο ορεινό Μαλεβίζι.

Ακολουθούμε τις πινακίδες που γράφουν "Τύλισος" και "Κρουσώνας". Στον ανισόπεδο κόμβο που συναντούμε περνάμε από κάτω. Από πάνω μας ακριβώς περνάει η νέα εθνική οδός που ενώνει το Ηράκλειο με το Ρέθυμνο και τα Χανιά. Αμέσως μετά (περίπου 300 μ. από τον ανισόπεδο κόμβο) βρίσκουμε διασταύρωση. Αριστερά πάει για Κρουσώνα και ευθεία (δεξιά) για Τύλισο και Ανώγεια. Πάμε πρώτα δεξιά ανηφορίζοντας σταδιακά μέχρι που περνάμε τις εγκαταστάσεις του παραδοσιακού ξενοδοχείου Αρόλιθος. Θα το βρούμε ανεβαίνοντας δεξιά. Ακόμη 3 χλμ. και μπαίνουμε στο κεφαλοχώρι Τύλισος, στο οποίο παλαιότερα έδρευε και ο ομώνυμος Δήμος Τυλίσου. Στα 500 μ. από τα τελευταία σπίτια της Τυλίσου θα βρούμε την πινακίδα που μας δείχνει αριστερά προς το χωριό Μονή, ενώ αν συνεχίσουμε δεξιά θα μπούμε στο Ν. Ρεθύμνου και θα φτάσουμε στα Ανώγεια.

Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2011

Λασίθι - Οροπέδιο Λασιθίου



ΤΟ ΟΝΟΜΑ «ΛΑΣΙΘΙ»

Ο ΝΟΜΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ

Ανατρέχοντας στον Οργανικό Νόμο του 1868 (Βλέπε Κρητικός Κώδικας, έκδοση Α’ Χανιά 1879, Τόμος Α, σ. 63) βλέπουμε ότι το όνομα της Επαρχίας Λασιθίου δόθηκε σε ολόκληρο το νομό από την Κρητική Επαναστατική Διοίκηση των Απελευθερωτικών Αγώνων των ετών 1866 – 1869 εξ αιτίας της 10ημερης (21 - 30/5/1867) αιματηρής γιγαντομαχίας Λασιθίου που έγινε στο Οροπέδιο Λασιθίου μεταξύ Τούρκων και Κρητων. Επομένως το όνομα Λασίθι ήταν αρχικά μόνο για την επαρχία. Μέχρι τότε ο νομός Λασιθίου ονομαζόταν νομός Σητείας, = στα Βενετσιάνικα TERRITORIUM SITTIA ή SETTIA.


ΟΙ ΛΙΝΙΕΣ ή ΒΑΓΚΕΣ, ΤΑ ΛΑΣΙΤΙ
ΚΑΙ ΤΟ ΛΑΣΙΘΙ


Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, αλλά και τα αρχαία γραπτά Μνημεία, ιδιαίτερα τα Ενετικά (Βλέπε π.χ. Στ.Σπανάκη: Ενετικές Εκθέσεις Basilica, Cavali κλπ):

1) ) Ο κάμπος που σήμερα λέγεται Λασίθι αρχικά ονομάζονταν «Δίκτη και Δικταίον, τόπος και όρος της Κρήτης» (Βυζάντιος, Πτολεμαίος κ.α.) και επι Ενετών και Lassiti Campagna ant Campo di Lasciti

2) Ο κάμπος που σήμερα λέγεται Λασίθι είναι ένα τεράστιο ταψί και τα νερά του δεν εκβάλλονται με ποταμό στη θάλασσα. Μάλιστα για τον ίδιο λόγο, μέχρι που οι Βενετοί κατέλαβαν την Κρήτη, το Λασίθι λίμναζε και γι αυτό δεν το καλλιεργούσαν. Στη συνέχεια οι Βενετοί, προκειμένου να βρουν σιτηρά και κηπευτικά για τη διατροφή των στρατιωτών τους στην Κρήτη, χάραξαν στον εν λόγω κάμπο οριζοντίως και καθέτως αποθετήρια αυλάκια, τα καλούμενα Βάγκες ή Λίνιες (= Ενετικά Banks, Lines), με σκοπό από τη μια να οδηγούν τα νερά σε μια υπόγεια καταβόθρα, τον καλούμενο χώνο, και από την άλλη αφενός να συγκρατούν κάποια νερά για το πότισμα ή για τα πηγάδια (πλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα) και αφετέρου να συγκρατούν ύλη, για να χρησιμοποιείται για τη λίπανση του κάμπου. Και έτσι στη συνέχεια το Λασίθι έγινε παράδεισος.

Οι Λίνιες ή Βάγκες είναι 12 προς Βορά και Νότο και 20 από Ανατολάς προς Δύση και χωρίζουν τον κάμπο σε 193 ½ τετράγωνα (φαίνονται από τις κορφές της Δίκτης, αλλά και στις αεροφωτογραφίες της Google ).

Τα τετράγωνα αυτά οι Βενετοί τα παραχώρησαν σε Βενετούς αποίκους και ντόπιους καλλιεργητές ως κληροδοτήματα ή άλλως μετόχια, μερίδια, κληρουχίες , που στα Βενετσιάνικα – Λατινικά (βλέπε λεξικό Dizionariodel dialeto Veleziane di G. Boerio, Venezia 1856) λέγονται lassiti ή Lasciti, απ΄όπου προέκυψε η βενετσιάνικη ονομασία LASSITI CAMPAGNA ή CAMPO DI LASSITI = στα κρητικά Λασίτι ή Λασίθι και Τούρκικα Lasit.

Πιο απλά, οι ονομασίες «Λασίτι», «Λινιες», «Βάγκες» είναι βενετσιάνικες (ο πληθυντικός αριθμός των λατινο-βενετσιάνικων λέξεων lascito, line, bank), όπως και τόσες άλλες της Κρήτης, πρβ: Λιμνάκαρος (Limnacaros),Κάστελος, Καζάρμα (Casarma), Μεραμβέλο (Mirabello), Σπίνα Λόγκα (Spina Longa), Μαλεβύζι (Μalvezia), Souda(Suda), Μονοφατσι (Bonifatio), Belventere, Καστέλι (Castel) κ.α.

Στις Βενετσιάνικες Έκθεσεις (Cavali, F. Castrofylaca κ.α.) αναφέρονται τα ονόματα των Βενετών αποίκων και των ντόπιων καλλιεργητών που παραχωρήθηκαν τα λάσιτι, π.χ.: Franco Dannasis, Petro Conte, G. Tzogia, Μ.Bidos, Γ. Μηλιαράς, Μ. Κρασώτης, Ν. Αρχαύλης, Γ. Μουδάτσος, Ε. Τζερμιάς, Α. Σανούδος κλπ . Αναφέρονται επίσης τα μετόχια (κατοικίες μετοχάρηδων), π.χ.: Μετόχι Αυγουστή, μετόχι Αλογόσπηλιοι, μετόχι Βασιλικού, μετόχι Βίδων, κλπ. , από τα οποία μερικά στη συνέχεια έγιναν χωριά.

Σημειώνεται επίσης ότι:

1) Όταν οι Βενετοί κατέλαβαν την Κρήτη την κήρυξαν σε βασίλειο (Regno di Candia = Βασίλειο του Χάνδακα = σημ. Ηράκλειο), την χώρισαν διοικητικά σε 4 μεγάλα διαμερίσματα ( κάτι ως σημερινοί νομοί), τα: TERRITORIUMSITTIA ή SΕΤΤΙΑ(σημερινός νομός Λασιθίου), TERRITORIUM CANDIA, (Ηρακλείου), TERRITORIUM RETTIMO(Ρεθύμνης) και TERRITORIUM CANEA (Χανίων) και αυτά στη συνέχεια τα διαμοίρασαν ως φέουδα στους Βενετούς αποίκους (στην αρχή σε 12 ευγενείς), σύμφωνα με την Carta Concessionis του 1211. Ο Κάμπος που σήμερα λέγεται Λασιίθι, ο κάμπος που σήμερα λέγεται Μοιρών, ο Αλίκαμπος και κάποια άλλα μέρη παρέμειναν αρχικά ως δημόσια κτήματα και στη συνέχεια, αφού το δημόσιο ταμείο του Χάνδακα έκανε εκεί διάφορα έργα για καλύτερη γεωργική εκμετάλλευση, τα παραχώρησε ως μοιράσια (εξ ου και Μοίρες) ή lassiti (εξ ου και η ονομασία Λασίθι) σε και ντόπιους καλλιεργητές και Βενετούς αποίκους που έφερε από Ναύπλιο, Μονεμβάσια κ.α. μέρη, τα οποία ο F. Basilicata είχε υπολογίσει σε 25 ιπποτικά φέουδα.

2) Στο Οροπέδιο λίγο πριν υπήρχαν πάρα πολύ ανεμόμυλοι (γύρω στους 10.000 την δεκαετία του 50, σύμφωνα με την απογραφή κ. Μιχ. Κασωτάκη, καθηγητή Πανεπιστημίου) που προσέδιδαν στο τοπίο μια μοναδική φυσιογνωμία υψηλής αισθητικής αξίας.

Οι ανεμόμυλοι ήσαν αντλητικές μηχανές με ξύλινο ή πέτρινο στην αρχή και μετά σιδερένιο πύργο απλής τεχνολογίας ντόπιας κατασκευής. Έκαμαν την εμφάνιση τους στον Λασιθιώτικο κάμπο στα τέλη του περασμένου αιώνα και προσέφεραν μεγάλη βοήθεια στον ντόπιο αγρότη και συνετέλεσαν στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Ο αριθμός τους σήμερα έχει μειωθεί σημαντικά λόγω εκσυγχρονισμού, στερώντας από τον αναπτυσσόμενο τουρισμό ένα από τα κύρια στηρίγματά του και από το Λασίθι την ταυτότητα του.




LASSITI CAMPANA
= ΚΑΜΠΟΣ ΛΑΣΙΘΙ

Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2011

Βασίλης Σταυρακάκης - Ιάκωβος Πατεράκης

Όταν η ιδιαίτερη φωνή του Βασίλη Σταυρακάκη συναντάει το ηχόχρωμα της  λύρας του Ιάκωβου Πατεράκη, το αποτέλεσμα ειναι μοναδικό.
Το παρακάτω βίντεο έχει βιντεοσκοπηθεί από τον Αντώνη Κουκλινό σε βάφτιση.

Το να μεθύσεις με κρασί αυτό δεν είναι μέθη,
εμέθυσα που η νιότη σου στην αγκαλιά μου εβρέθη...


Η πρώτη δημοσίευση για το blog... Ξεκινάμε με ένα τραγούδι ύμνο για την κρητική μουσική!!!
Καλή ακρόαση...